ادراک و نگرش معلمان نسبت به استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند تدریس و ارزشیابی (مطالعه موردی: معلمان شاغل در دوره متوسطه کلانشهر تهران و حومه)

نویسندگان

    مصطفی امیدی * دانشجوی کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران momidi77223@gmail.com
    مهسا رستمی بیرق دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، خلخال، ایران.
https://doi.org/10.61838/jcbl.1.4.7

کلمات کلیدی:

هوش مصنوعی در آموزش, پذیرش فناوری, ادراک معلمان, مدل‌سازی معادلات ساختاری

چکیده

ادغام فزاینده فناوری هوش مصنوعی در ساختارهای نظام‌های آموزشی، چالش‌های چندوجهی و پیچیده‌ای را در ساحت‌های آموزشی، ملاحظات اخلاقی و ترتیبات نهادی پدید آورده است؛ به‌ویژه در زمینه‌هایی که فرآیند گذار دیجیتال با محدودیت‌های فرهنگی و ساختاری خاص آن جامعه تلاقی می‌یابد. پژوهش حاضر به بررسی نحوه ادراک و ارزیابی جامعه معلمان شاغل در دوره متوسطه از فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در فرآیندهای تدریس و ارزشیابی عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌پردازد. این مطالعه با اتخاذ یک طرح پیمایشی مقطعی و با مشارکت ۳۱۷ نفر از معلمان شاغل در دوره متوسطه شهر تهران به انجام رسیده است. ابزار جمع‌آوری داده‌های پژوهش مشتمل بر ۲۵ گویه در قالب پنج سازه نهفته بود که روایی و پایایی آن‌ها از طریق تحلیل‌های عاملی اکتشافی و تأییدی مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفت. به منظور آزمون مدل فرضی پژوهش، از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری بهره‌گیری به عمل آمد. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که هیچ‌یک از چهار متغیر پیش‌بین مورد بررسی، تأثیر آماری معناداری بر متغیر وابسته، یعنی قصد رفتاری معلمان برای پذیرش فناوری هوش مصنوعی، نداشته‌اند. یافته‌های حاصل از این پژوهش حاکی از وجود یک گسست ساختاری معنادار میان سطح آگاهی نگرشی معلمان نسبت به فناوری هوش مصنوعی و میزان آمادگی انگیزشی ایشان برای به‌کارگیری فعالانه آن است و نشان می‌دهد که مشارکت معلمان با فناوری هوش مصنوعی، بیش از آنکه از باورهای فردی ناشی گردد، به شدت متأثر از ابهامات موجود در سطوح نهادی، سیستمی و فرهنگی است. این پژوهش، ضمن تأکید بر ضرورت توسعه و به‌کارگیری مدل‌های بافت‌محور در مطالعه پدیده پذیرش فناوری هوش مصنوعی در حوزه آموزش، افق‌ها و مسیرهای مهمی را برای انجام پژوهش‌های آتی در زمینه بررسی عوامل میانجی و اقتضایی مؤثر بر رفتار حرفه‌ای معلمان در این زمینه می‌گشاید.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Al Darayseh, A. (2023). Acceptance of artificial intelligence in teaching science: Science teachers' perspective. Computers and Education: Artificial Intelligence, 4, 100132. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2023.100132

Al Khateeb, K. (2021). Perceptions of UAE science teachers on effectiveness of online science learning in COVID-19 pandemic Master's thesis, The British University in Dubai]. https://bspace.buid.ac.ae/items/8b2f4f3b-1c72-4a73-b923-b044b920b225

Çayak, S. (2024). Investigating the relationship between teachers' attitudes toward artificial intelligence and their artificial intelligence literacy. Journal of Educational Technology & Online Learning, 7(4), 367-383. https://doi.org/10.31681/jetol.1490307

Chatterjee, S., & Bhattacharjee, K. K. (2020). Adoption of artificial intelligence in higher education: A quantitative analysis using structural equation modelling. Education and Information Technologies, 25, 3443-3463. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10159-7

Chiu, T. K. F. (2021). Digital support for student engagement in blended learning based on self-determination theory. Computers in human Behavior, 124, 106909. https://doi.org/10.1016/j.chb.2021.106909

Chiu, T. K. F., & Chai, C. S. (2020). Sustainable curriculum planning for artificial intelligence education: A self-determination theory perspective. Sustainability, 12(14), 5568. https://doi.org/10.3390/su12145568

Choi, B., Lee, I., & Kwon, S. (2023). Understanding teacher trust and resistance to AI-based education technologies. British Journal of Educational Technology, 54(1), 34-50.

Chounta, I. A., Bardone, E., Raudsep, A., & Pedaste, M. (2022). Exploring teachers' perceptions of artificial intelligence as a tool to support their practice in Estonian K-12 education. International Journal of Artificial Intelligence in Education, 32, 725-755. https://doi.org/10.1007/s40593-021-00243-5

Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS quarterly, 319-340. https://www.jstor.org/stable/249008

Glikson, E., & Woolley, A. W. (2020). Human trust in artificial intelligence: Review of empirical research. Academy of Management Annals, 14(2), 627-660. https://doi.org/10.5465/annals.2018.0057

Goksel, N., & Bozkurt, A. (2019). Artificial intelligence in education. In In Handbook of Research on Learning in the Age of Transhumanism (pp. 224-236). IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-5225-8431-5.ch014

Hébert, C., Jenson, J., & Terzopoulos, T. (2021). "Access to technology is the major challenge": Teacher perspectives on barriers to DGBL in K-12 classrooms. E-Learning and Digital Media, 18(3), 307-324. https://doi.org/10.1177/2042753021995315

Holmes, W., Bialik, M., & Fadel, C. (2022). Artificial Intelligence in Education: Promises and Implications for Teaching and Learning. Center for Curriculum Redesign. https://doi.org/10.58863/20.500.12424/4276068

Hwang, G. J., & Tu, Y. F. (2021). Roles and research trends of artificial intelligence in mathematics education: A bibliometric mapping analysis and systematic review. Mathematics, 9(6), Article 584. https://doi.org/10.3390/math9060584

Liu, R., Zhu, J., & Gong, J. (2022). AI companion robots for education and emotion regulation. Robotics and Autonomous Systems, 145, 103834.

Mahmoud, A. (2020). Artificial intelligence applications: An introduction to education development in the light of corona virus pandemic COVID-19 challenges. International Journal of Research in Educational Sciences, 3(4), 171-224. https://doi.org/10.29009/ijres.3.4.4

Matlabi Nejad, A., Fazeli, F., & Navae, E. (2023). A systematic review of the promises and challenges of artificial intelligence for teachers. Technology and Knowledge Research in Education, 3(1), 23-44. https://t-edu.journals.pnu.ac.ir/article_10366.html

Mohammadi, S. I., Qasemi, S. A., & Abbasi Nami, H. (2024). The application of artificial intelligence in school management (education). Sociology of Education, 10(3), 249-260. https://www.iase-jrn.ir/article_719989_2200da7f5a8b84c1647743519127dbb7.pdf

Nazaretsky, T., Feldman-Maggor, Y., & Kizilcec, R. F. (2022). Supporting teachers' trust in AI through professional development. In Proceedings of the 2022 AIED Conference, https://bera-journals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/bjet.13232

Nazaretsky, T., Yudilevich, E., Yudilevich, E., & Mevarech, Z. R. (2022). Teachers' perceptions and acceptance of AI-based tools. Computers and Education: Artificial Intelligence, 3, 100053. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2022.100053

Nikou, S. A., & Economides, A. A. (2019). Factors that influence behavioral intention to use mobile-based assessment: A STEM teachers' perspective. British Journal of Educational Technology, 50(2), 587-600. https://doi.org/10.1111/bjet.12609

Qin, Y., & Zhang, X. (2020). Rethinking teacher roles in intelligent classrooms. British Journal of Educational Technology, 51(6), 2042-2056.

Sebaa, A., Yousfi, M., & Melouki, O. (2018). AI application at the international level (United Arab Emirates as a model). Journal of Al Mayadine Al Iktissadia, 1(1), 31-41. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666920X23000115

Unesco. (2019). Artificial intelligence in education: Challenges and opportunities for sustainable development. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000366994

Viberg, O., Cukurova, M., Feldman-Maggor, Y., Alexandron, G., Shirai, S., Kanemune, S., & Kizilcec, R. F. (2024). What explains teachers' trust in AI in education across six countries? International Journal of Artificial Intelligence in Education. https://doi.org/10.1007/s40593-024-00433-x

Wang, Y., Liu, C., & Tu, Y. F. (2021). Factors affecting the adoption of AI-based applications in higher education: An analysis of teachers' perspectives using structural equation modeling. Educational Technology & Society, 24(3), 116-129. https://eric.ed.gov/?id=EJ1306390

Zawacki-Richter, O., Marín, V. I., Bond, M., & Gouverneur, F. (2019). Systematic review of research on artificial intelligence applications in higher education - where are the educators? International Journal of Educational Technology in Higher Education, 16(1), 39. https://doi.org/10.1186/s41239-019-0171-0

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۳/۱۲/۲۸

ارسال

۱۴۰۳/۰۸/۲۸

بازنگری

۱۴۰۳/۱۱/۲۳

پذیرش

۱۴۰۳/۱۲/۱۹

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

امیدی م. .، و رستمی بیرق م. . (1403). ادراک و نگرش معلمان نسبت به استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند تدریس و ارزشیابی (مطالعه موردی: معلمان شاغل در دوره متوسطه کلانشهر تهران و حومه). مجله شناخت، رفتار، یادگیری، 1(4)، 77-94. https://doi.org/10.61838/jcbl.1.4.7

مقالات مشابه

21-30 از 87

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.