اصول اخلاقی
مجله شناخت، رفتار، یادگیری به رعایت بالاترین استانداردهای اخلاقی در تمامی مراحل فرآیند انتشار متعهد است. این مجله از دستورالعمل‌ها و بهترین شیوه‌های تعیین‌شده توسط کمیته اخلاق در انتشار (COPE) پیروی می‌کند تا از یکپارچگی، شفافیت و اعتبار فرآیند علمی اطمینان حاصل شود. این اصول اخلاقی، مسئولیت‌ها و انتظارات تمامی افراد دخیل در فرآیند انتشار از جمله نویسندگان، داوران، دبیران و ناشر را مشخص می‌کند.
مسئولیت‌های نویسندگان
نویسندگان موظف‌اند هنگام ارسال مقالات به مجله، بالاترین استانداردهای اخلاقی را رعایت کنند. موارد زیر به‌عنوان رهنمودهای اصلی در نظر گرفته می‌شوند:
۱. اصالت و سرقت علمی
- نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که اثر آن‌ها کاملاً اصیل است و قبلاً به هیچ شکلی منتشر نشده است.
- تمامی منابع و ایده‌هایی که از آثار دیگر گرفته شده‌اند، باید به‌درستی ارجاع داده شوند.
- مقالات با استفاده از نرم‌افزار iThenticate از نظر تشابه و سرقت علمی بررسی می‌شوند. در صورت وجود سرقت علمی یا شباهت‌های قابل‌توجه، مقاله رد خواهد شد.
۲. نویسندگی مقاله
- نویسندگی مقاله باید به افرادی محدود شود که سهم قابل‌توجهی در ایده‌پردازی، طراحی، اجرا یا تفسیر پژوهش داشته‌اند.
- تمامی همکارانی که این معیارها را برآورده می‌کنند باید به‌عنوان نویسندگان همکار معرفی شوند و افرادی که کمک‌های عمومی (مانند ویراستاری فنی یا جمع‌آوری داده‌ها) ارائه داده‌اند، در بخش تقدیرنامه‌ها ذکر شوند.
- نویسنده مسئول باید اطمینان حاصل کند که تمامی همکاران، نسخه نهایی مقاله را تأیید کرده و با ارسال آن به مجله موافق هستند.
۳. صحت داده‌ها
- نویسندگان مسئولیت دارند که از صحت، اعتبار و قابلیت بازتولید داده‌های پژوهشی خود اطمینان حاصل کنند.
- جعل، تحریف یا دستکاری داده‌ها به‌شدت ممنوع است.
- در صورت نیاز، نویسندگان باید داده‌های خام را برای اهداف داوری یا بررسی علمی در اختیار مجله قرار دهند و آن‌ها را برای مدت معقولی پس از انتشار نگه دارند.
۴. ارسال هم‌زمان
- نویسندگان نباید یک مقاله را هم‌زمان به چندین مجله ارسال کنند. ارسال هم‌زمان یک اثر به چندین نشریه رفتاری غیراخلاقی است.
- در صورتی که بخش‌های قابل‌توجهی از کار قبلاً منتشر شده باشد، این موضوع باید هنگام ارسال مقاله اعلام شود و مجوزهای لازم دریافت گردد.
۵. اعلام تضاد منافع
- نویسندگان باید هرگونه تضاد منافع مالی، شخصی یا دیگر مواردی که می‌تواند بر پژوهش یا تفسیر آن تأثیر بگذارد را افشا کنند.
- تمامی منابع مالی حمایت‌کننده پژوهش باید ذکر شوند.
۶. اصلاحات و بازپس‌گیری مقالات
- در صورتی که نویسندگان اشتباهات یا نادرستی‌های مهمی را در اثر منتشرشده خود شناسایی کنند، موظف‌اند فوراً مجله را مطلع کنند و با دبیران برای اصلاح یا بازپس‌گیری مقاله همکاری کنند.
مسئولیت‌های داوران
داوران نقش کلیدی در حفظ کیفیت و یکپارچگی علمی مجله ایفا می‌کنند و باید به دستورالعمل‌های اخلاقی زیر پایبند باشند:
۱. محرمانگی
- مقالاتی که برای داوری دریافت می‌شوند باید به‌عنوان اسناد محرمانه در نظر گرفته شوند. داوران نباید اطلاعات مقالات را با دیگران به اشتراک بگذارند یا در مورد آن‌ها بحث کنند، مگر با دبیران.
۲. بی‌طرفی
- داوری‌ها باید به‌صورت بی‌طرفانه و بدون سوگیری شخصی انجام شوند. بازخوردهای سازنده باید ارائه شود تا به نویسندگان در بهبود کارشان کمک کند.
۳. شناسایی منابع
- داوران باید آثار منتشرشده مرتبطی را که توسط نویسندگان ذکر نشده‌اند شناسایی کنند.
- در صورت شناسایی شباهت‌های قابل‌توجه بین مقاله ارسالی و هر اثر منتشرشده دیگر، داوران باید دبیران را مطلع کنند.
۴. زمان‌بندی
- داوران باید داوری‌های خود را در مدت‌زمان توافق‌شده تکمیل کنند. در صورتی که داور نمی‌تواند در موعد مقرر بررسی را به پایان برساند یا خود را برای بررسی مقاله غیرمتخصص می‌داند، باید به‌سرعت دبیرخانه را مطلع کند.
۵. تضاد منافع
- داوران باید هرگونه تضاد منافع را که می‌تواند بر بی‌طرفی آن‌ها تأثیر بگذارد افشا کرده و در صورت نیاز از داوری انصراف دهند.
مسئولیت‌های دبیران
دبیران مجله شناخت، رفتار، یادگیری متعهد به مدیریت اخلاقی فرآیند انتشار هستند و وظایف زیر را بر عهده دارند:
۱. بی‌طرفی
- دبیران باید مقالات را صرفاً بر اساس شایستگی علمی، اصالت و ارتباط آن با اهداف مجله ارزیابی کنند و از تأثیر عواملی مانند نژاد، جنسیت، قومیت، ملیت یا اعتقادات سیاسی نویسندگان اجتناب کنند.
۲. محرمانگی
- دبیران نباید اطلاعات مربوط به مقالات ارسالی را به غیر از نویسنده مسئول، داوران و اعضای هیئت تحریریه افشا کنند.
۳. تصمیم‌گیری
- دبیران مسئول تصمیم‌گیری درباره پذیرش یا رد مقالات هستند و این تصمیمات باید بر اساس نظرات داوران و ارزیابی دقیق علمی باشد.
- دبیران باید اطمینان حاصل کنند که تمامی مقالات فرآیند داوری عادلانه و بدون سوگیری را طی می‌کنند.
۴. رسیدگی به تخلفات
- در صورت بروز نگرانی‌های اخلاقی یا اتهامات سوءرفتار، دبیران موظف‌اند اقدامات مناسب را انجام دهند. این اقدامات شامل بررسی مواردی مانند سرقت علمی، جعل داده یا اختلافات نویسندگی بوده و مطابق با دستورالعمل‌های COPE انجام می‌شود.
۵. تضاد منافع
- دبیران باید هرگونه تضاد منافع را که می‌تواند بر فرآیند تصمیم‌گیری تأثیر بگذارد افشا کرده و در صورت لزوم از مدیریت مقاله انصراف دهند.
مسئولیت‌های سردبیر
سردبیر مجله شناخت، رفتار، یادگیری مسئول نظارت بر کل فرآیند انتشار و اطمینان از رعایت اصول اخلاقی است. وظایف سردبیر شامل حمایت از تیم تحریریه، رسیدگی به مسائل اخلاقی و حفظ کیفیت علمی مجله می‌باشد.
سیاست مقابله با تخلفات اخلاقی
مجله شناخت، رفتار، یادگیری به بررسی تمامی اتهامات مربوط به رفتارهای غیراخلاقی یا سوءرفتار به‌صورت فوری و منصفانه متعهد است.
۱. بررسی نگرانی‌های اخلاقی
- نگرانی‌ها ممکن است توسط نویسندگان، داوران، دبیران یا اشخاص ثالث مطرح شود.
- تیم تحریریه موضوع را مطابق با دستورالعمل‌های COPE بررسی خواهد کرد.
۲. نتایج بررسی
- در موارد تخلفات جزئی، اصلاحات لازم منتشر خواهد شد.
- در موارد تخلفات جدی مانند جعل داده یا سرقت علمی، مقاله بازپس گرفته شده و سازمان‌ها یا مؤسسات مرتبط مطلع خواهند شد.
۳. پس‌گیری مقالات
- مقالاتی که تخلفات جدی دارند، بازپس گرفته شده و بیانیه‌ای در این زمینه منتشر خواهد شد.
- اشتباهات کوچک با انتشار اصلاحیه اصلاح می‌شوند.
- در مواردی که نیاز به تحقیقات بیشتر وجود دارد، "بیانیه نگرانی" منتشر می‌شود.
تعهد به اخلاق نشر
مجله شناخت، رفتار، یادگیری به حفظ یکپارچگی در انتشار علمی متعهد است. با پیروی از این اصول اخلاقی، ما به ایجاد اعتماد و پاسخگویی در جامعه علمی کمک می‌کنیم. تمامی افراد دخیل در فرآیند انتشار موظف به رعایت این اصول هستند تا انتشار تحقیقاتی باکیفیت و اخلاق‌مدار تضمین شود.
