طراحی و سنجش روایی محتوایی برنامه توانمندسازی حساسیت حواس ( مبتنی بر VAKT) برای کودکان تیزهوش کم ­پیشرفت

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه ها و عناصر برنامه توانمندسازی حساسیت حواس( مبتنی بر VAKT)، تدوین برنامه و سنجش روایی محتوایی آن برای کودکان تیزهوش کم­ پیشرفت بود. روش پژوهش، کیفی و از نوع سنتزپژوهی بود. جامعه آماری شامل تمامی مقالات و پژوهش های مرتبط با حساسیت حواس بود. حجم نمونه تعداد ۹۲ مقاله بود که در سال های 2012 تا ۲۰۲۳ منتشر شده بودند و براساس معیارهای ورود و خروج، ابتدا ۲۷ و سپس بعد از مطالعه ی چکیده ی اسناد، کیفیت مقالات و میزان مرتبط بودن، تعداد 13 مورد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. جهت تحلیل داده ها از الگوی شش مرحله ای پتیکرو و روبرتس (2006) و برای روایی محتوایی از شاخص روایی محتوایی استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، برنامه توانمندسازی حساسیت حواس بر 6 مضمون اصلی شامل: مکانیسم‌های عصبی، پروفایل‌های حسی، عوامل فردی و محیطی، عوامل عاطفی و روانشناختی، بهزیستی حسی ویکپارچگی حسی استوار است. روایی محتوایی براساس شاخص روایی محتوایی 82/0 به­دست آمد که مبین روایی محتوایی قابل قبول برنامه بود. بنابراین، برنامه توانمندسازی حساسیت حواس برای کودکان تیزهوش کم­پیشرفت می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در بهبود حساسیت حواس و ارتقای عملکرد حسی این افراد مورد استفاده قرار گیرد و پتانسیل بالایی برای کاربرد در مداخلات آموزشی و درمانی دارد و می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای پژوهش‌های آینده در این حوزه باشد.