بررسی تأثیر مداخله مبتنی بر پردازش حسی بر مهارت‌های هیجانی-اجتماعی و کفایت اجتماعی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مداخله مبتنی بر پردازش حسی بر مهارت‌های هیجانی-اجتماعی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود. این پژوهش یک مطالعه آزمایشی تصادفی کنترل‌شده بود که در آن ۳۰ دانش‌آموز دارای اختلال یادگیری خاص از شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش طی هشت جلسه ۹۰ دقیقه‌ای تحت مداخله مبتنی بر پردازش حسی قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها شامل مقیاس مهارت‌های هیجانی-اجتماعی گریس و الیوت (۲۰۱۰) و مقیاس کفایت اجتماعی اندرسون و همکاران (۱۹۹۹) بود که روایی و پایایی آن‌ها در مطالعات متعدد، از جمله در ایران، تأیید شده است. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS-27 انجام شد. نتایج نشان داد که مداخله مبتنی بر پردازش حسی به بهبود معنادار مهارت‌های هیجانی-اجتماعی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل منجر شد. میانگین نمرات مهارت‌های هیجانی-اجتماعی و کفایت اجتماعی در گروه آزمایش پس از مداخله افزایش یافت و این بهبود در پیگیری پنج‌ماهه نیز حفظ شد، در حالی که در گروه کنترل تغییر معناداری مشاهده نشد. مداخله مبتنی بر پردازش حسی می‌تواند به‌عنوان یک روش مؤثر برای بهبود مهارت‌های هیجانی-اجتماعی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص مورد استفاده قرار گیرد و در برنامه‌های توانبخشی و آموزشی این کودکان گنجانده شود.