مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف­پذیری روان‌شناختی سالمندان مراجعه کننده به مراکز روزانه توانبخشی تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر انعطاف­پذیری روان‌شناختی سالمندان مراجعه کننده به مراکز روزانه توانبخشی تهران بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام سالمندان مراجعه کننده به مراکز روزانه توانبخشی تهران در نیمه اول سال 1403 بودند که از میان آن‌ها تعداد 90 نفر با رعایت ملاک­های ورود و خروج از پژوهش به روش هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده و قرعه کشی در سه گروه 30 نفری شامل دو گروه آزمایش رویکرد واقعیت درمانی و رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد و یک گروه گواه قرار گرفتند. شرکت­کننده­ها جهت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سیاهه انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و واندر (2010) پاسخ دادند. پروتکل واقعیت درمانی برگرفته از اصول واقعیت درمانی طرح شده از گلاسر (2003) طی 8 جلسه 90 دقیقه­ای بمدت زمان دوماه انجام شد. پروتکل درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد برگرفته از اصول درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد هیز و همکاران (2012) طی 8 جلسه 90 دقیقه­ای بمدت زمان دوماه انجام شد. داده­های پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج نشان داد در مرحله پس آزمون و مرحله پیگیری بین گروه­های واقعیت درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با گروه گواه تفاوت معناداری وجود داشت (05/0>P) که نشان دهنده تاثیر این دو روش درمانی بر افزایش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی بود. در دو مرحله پس آزمون و پیگیری بین این دو گروه تفاوت معنادار وجود داشت (05/0<P) و مقایسه میانگین­ها حاکی از اثربخشی بیشتر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بود.